Ένας λογοτεχνικός οδηγός για αναμνήσεις που χωρούν σε μια βαλίτσα
Τα Κύθηρα δεν είναι απλώς ένα νησί. Είναι μια αίσθηση. Μια αργή ανάσα ανάμεσα στα κυπαρίσσια, το αλάτι που στεγνώνει πάνω στο δέρμα, ο ήλιος που δύει πάνω από τις καμάρες της Χώρας. Και όταν έρθει η ώρα να φύγεις – γιατί πάντα έρχεται – μένει μια ανάγκη να πάρεις μαζί σου κάτι περισσότερο από φωτογραφίες. Να κρατήσεις ένα κομμάτι αυτής της γης, κάτι που να μυρίζει θάλασσα, ελαιόλαδο και παλιά γιαγιά. Αυτός ο οδηγός είναι για εκείνα τα πράγματα που δεν είναι τουριστικά. Είναι αυθεντικά τοπικά προϊόντα Κυθήρων. Και φτιαγμένα με τα χέρια και την καρδιά των Κυθηρίων.
Φατουράδα – Το λικέρ των γιαγιάδων
Η φατουράδα δεν είναι απλά ένα ποτό. Είναι χειμωνιάτικο βράδυ δίπλα στο τζάκι, ιστορίες που λέγονται σιγανά, παλιά ποτήρια με σχέδια. Φτιάχνεται από τσίπουρο, με πορτοκάλι, κανέλα, γαρίφαλο και αγάπη. Μπορείς να τη βρεις σε όμορφα γυάλινα μπουκαλάκια, σαν να σου τη χάρισε κάποιος συγγενής από τα παλιά. Λίγες γουλιές είναι αρκετές για να σε ξαναφέρουν πίσω στα Κύθηρα, ακόμη κι όταν βρίσκεσαι μακριά.
Μέλι θυμαρίσιο – Ο ήλιος του νησιού σε βαζάκι
Αν μπορούσες να αιχμαλωτίσεις το φως του μεσημεριού πάνω σε μια ξερή πλαγιά, αυτό θα ήταν το Κυθηραϊκό μέλι. Το θυμάρι του νησιού είναι δυνατό, με άρωμα που γεμίζει τον αέρα και μέλισσες που δουλεύουν σιωπηλά, σε λόφους όπου ο χρόνος μοιάζει να έχει σταματήσει. Το αποτέλεσμα; Ένα μέλι κεχριμπαρένιο, πηχτό και με γεύση που σε σταματά για λίγο. Ιδανικό για να περιχύνεις πάνω σε γιαούρτι, ψωμί ή απλώς ένα κουτάλι.
Παξιμάδια λαδιού & παραδοσιακά γλυκά – Η καθημερινότητα του νησιού
Οι φούρνοι των Κυθήρων δεν φουρνίζουν μόνο ψωμί. Φουρνίζουν αναμνήσεις.
Τα φημισμένα παξιμάδια λαδιού Κυθήρων, τραγανά και γεμάτα άρωμα ελιάς, είναι το ιδανικό συνοδευτικό για ένα κομμάτι τυρί, λίγη ντομάτα ή και απλώς λίγη σιωπή.
Τα παξιμάδια με γλυκάνισο, πιο ανάλαφρα, έχουν κάτι από πρωινό στην αυλή, με τον ήλιο να γέρνει πάνω στο τραπέζι.
Και τα ξεροτήγανα; Αυτά είναι για γιορτές. Λεπτές λωρίδες ζύμης, τυλιγμένες σαν κορδέλες, με μέλι και καρύδι – ένα γλυκό που μοιάζει περισσότερο με στολίδι παρά με φαγώσιμο. Αλλά τρως. Και θες κι άλλο.
Ελαιόλαδο & ελιές – Το αίμα του νησιού
Η ελιά δεν είναι απλώς δέντρο στα Κύθηρα. Είναι κληρονομιά, οικογένεια, ρίζες. Το λάδι που παράγεται εδώ είναι καθαρό, πράσινο-χρυσό, και έχει τη γεύση της πέτρας, του ήλιου και της σιωπής. Μικροί παραγωγοί, παλιά ελαιοτριβεία, χειμωνιάτικοι κόποι. Πάρε ένα μπουκάλι και θα κουβαλάς μαζί σου ένα κομμάτι από τη ζωή τους.
Βότανα – Το νησί στο φλιτζάνι σου
Ρίγανη, θυμάρι, δίκταμο, φασκόμηλο. Στα Κύθηρα, τα βότανα δεν είναι κάτι που αγοράζεις, είναι κάτι που μαζεύεις. Από βράχια, από μονοπάτια, από τις αυλές των σπιτιών. Αποξηραίνονται με υπομονή, δένονται σε ματσάκια, και αρωματίζουν τον χειμώνα που έρχεται. Ένα φλιτζάνι με φασκόμηλο είναι σαν να κάθεσαι ξανά στην πέτρινη βεράντα ενός μικρού χωριού. Στο ειδικευμένο κατάστημα με βότανα Ελίχρυσος που βρίσκεται στο χωριό Μυλοπόταμος, θα βρεις τα πάντα από βότανα, θεραπείες, και σαπούνι ελαιολάδου από τα Κύθηρα.
Σαπούνια από ελαιόλαδο – Μνήμες καθαριότητας
Ποιος δεν θυμάται τη μυρωδιά από το παλιό σαπούνι της γιαγιάς; Εδώ φτιάχνονται ακόμη, χειροποίητα, από ελαιόλαδο και βότανα. Απλά, αγνά, με αρώματα λεβάντας, χαμομηλιού ή μέντας. Είναι μικρά έργα τέχνης, που καθαρίζουν όχι μόνο το σώμα, αλλά και το μυαλό.
Κεραμικά, ξύλο & χρώμα – Η τέχνη της υπομονής
Μέσα σε μικρά εργαστήρια, άντρες και γυναίκες δουλεύουν ακόμη με τα χέρια. Πλάθουν πηλό, σκαλίζουν ξύλο, υφαίνουν. Μπορείς να βρεις μικρά πιάτα με μπλε σχέδια, φλυτζάνια που θυμίζουν γιασεμί και κεραμικά που μοιάζουν να έχουν βγει από άλλη εποχή. Δεν είναι σουβενίρ. Είναι κομμάτια ανθρώπων.
Το κρασί της παρέας & το απόσταγμα της ψυχής
Το κρασί στα Κύθηρα δεν φτιάχνεται για να πουληθεί. Φτιάχνεται για να μοιραστεί. Σε παρέες, σε πανηγύρια, σε μεσημέρια με σκιές. Λευκό, κόκκινο ή ρακή – κάθε γουλιά είναι και μια ιστορία. Ψάξε το σε παντοπωλεία, ή ζήτα να το δοκιμάσεις στο οινοποιείο Κυθήρων Στρατηγού. Δεν θα το μετανιώσεις.
Η Αφροδίτη και το νησί της
Εδώ, λένε, γεννήθηκε η θεά του έρωτα. Κι έτσι δεν λείπουν τα δώρα εμπνευσμένα από εκείνη: μαγνητάκια, μπλουζάκια, κοσμήματα. Μπορεί να μοιάζουν απλά, αλλά αν τα δεις με την καρδιά, κουβαλούν κάτι από τη μαγεία που ακόμη πλανάται στο νησί.
Βιβλία για τα Κύθηρα – Να πάρεις και λίγο λόγο μαζί σου
Και τέλος, αν είσαι απ’ αυτούς που τους αρέσει να κουβαλούν λέξεις, τότε ένα βιβλίο για τα Κύθηρα είναι ό,τι πρέπει. Ιστορίες, μύθοι, φωτογραφίες, λευκώματα. Ένα άλλο ταξίδι μέσα στο ταξίδι σου.
Πριν φύγεις, γέμισε τη βαλίτσα σου με τοπικά προϊόντα γεμάτα με γεύσεις, αρώματα και ήχους. Θα βρεις τα καλύτερα προϊόντα στα καταστήματα του νησιού. Όχι μόνο για σένα. Αλλά και για να πεις σε όσους δεν ήρθαν, πώς είναι τα Κύθηρα. Γιατί αυτό το νησί, το κουβαλάς για καιρό μέσα σου.